مقایسۀ فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره‌ای زبان فارسی

Authors

Abstract:

در این مقاله، فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته و سعی می­شود با بررسی و مقایسۀ تعداد مشخصی واژۀ مستخرج، تصویری از میزان و چگونگی عملکرد فرایند اشتقاق در دو گونۀ مورد بررسی به دست داده شود. برای این منظور پس از استخراج واژه­های مشتق متعلق به دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی و تجزیه و تحلیل آنها مشخص می­شود اولاً نظام واژه­سازی اشتقاقی در هر دو گونۀ مورد بررسی بیشتر از چه نوع وندهایی بهره می­گیرد، ثانیاً میزان استفاده از وندهای اشتقاقی مختلف در این دو گونه چگونه است و ثالثاً در مواقعی که به لحاظ صوری یک وند در هر دو گونه مورد استفاده قرار گرفته باشد آیا تفاوتی در نقش و عملکرد این گونه وندها وجود دارد یا خیر. در تعیین چگونگی عملکرد وندها از مدل معنایی لیبر (2004) که توسط رفیعی (1387) بازبینی ­شده و در بررسی پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی به کار رفته، استفاده شدهاست. یافته­های حاصل از بررسی عملکرد فرایند اشتقاق در دو گونه مورد مقایسه قرار می­گیرد تا در نهایت وجوه افتراق و اشتراکشان مشخص شود. با توجه به بررسی­های به عمل آمده به نظر می­رسد که علی­رغم وجود برخی شباهت­ها، فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره‌ای زبان فارسی در حوزه­های یاد شده دارای تفاوت‌های قابل توجهی است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسۀ فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره ای زبان فارسی

در این مقاله، فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته و سعی می­شود با بررسی و مقایسۀ تعداد مشخصی واژۀ مستخرج، تصویری از میزان و چگونگی عملکرد فرایند اشتقاق در دو گونۀ مورد بررسی به دست داده شود. برای این منظور پس از استخراج واژه­های مشتق متعلق به دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی و تجزیه و تحلیل آنها مشخص می­شود اولاً نظام واژه­سازی اشتقاقی در هر دو گونۀ مورد...

full text

اشتقاق در زبان فارسی

هدف مقاله حاضر آن است تا نشان ‌دهد مبحث «اسم جامد و مشتق» در دستور زبان فارسی، الگوبرداری نادرستی از قواعد زبان عربی بوده و منطبق با ساختمان زبان فارسی نیست؛ زیرا فارسی از گروه‌ زبان‌های ترکیبی است و عربی از گروه زبان‌های اشتقاقی. مؤلف با نقد سه دیدگاه متناقض دستورنویسان فارسی در باره اشتقاق، نتیجه می‌گیرد که مبحث اشتقاق در فارسی محدود به «اسم» نیست، بلکه دیگر انواع کلمه نیز ساخت اشتقاقی دارند....

full text

محدودیت‌های صرفی و نحوی در زایایی فرایند اشتقاق در زبان فارسی

میان زایایی ساختواژی و تعداد محدودیت‌های حاکم بر عملکرد زایای فرایندهای ساختواژی رابطة معکوس وجود دارد؛ به این ترتیب که با افزایش تعداد این محدودیت‌ها، زایایی ساختواژی کاهش می‌یابد. گروهی از محدودیت‌های زایایی ساختواژی، ساختاری هستند که از آن‌جمله می‌توان به محدودیت‌های صرفی و نحوی اشاره کرد. محدودیت‌های صرفی شامل طبقة صرفی پایه، ساخت صرفی پایه و وند موجود در آخرین لایة پایه و محدودیت‌های نحوی ...

full text

«ترکیب» و «اشتقاق» در دستور زبان فارسی و عربی

برای واژه­سازی، راه­های متعدّدی وجود دارد، امّا ادیبان و زبان­شناسان، «ترکیب» و «اشتقاق» را از اصلی­ترین فرایندهای ساخت واژه برشمرده­اند. از این رو، زبان فارسی به دلیل اینکه از خانوادۀ زبان­های «هندواروپایی» است و در این خانواده، فرآیند واژه­سازی عمدتاً از طریق «ترکیب» صورت می گیرد، در زمرۀ «زبان­های ترکیبی» قرار گرفته و در مقابل، زبان عربی، هم­نژاد با زبان­های «سامی» است که به دلیل اهمّیّت «اشتقاق»...

full text

محدودیت های صرفی و نحوی در زایایی فرایند اشتقاق در زبان فارسی

میان زایایی ساختواژی و تعداد محدودیت های حاکم بر عملکرد زایای فرایندهای ساختواژی رابطة معکوس وجود دارد؛ به این ترتیب که با افزایش تعداد این محدودیت ها، زایایی ساختواژی کاهش می یابد. گروهی از محدودیت های زایایی ساختواژی، ساختاری هستند که از آن جمله می توان به محدودیت های صرفی و نحوی اشاره کرد. محدودیت های صرفی شامل طبقة صرفی پایه، ساخت صرفی پایه و وند موجود در آخرین لایة پایه و محدودیت های نحوی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  57- 74

publication date 2014-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023